Jozef Schellekens, architect en kunstenaar.

Geboren en getogen Turnhoutenaar Jozef (Jef) Schellekens (1909 – 1963) ging als tekenaar in de leer bij toenmalig provinciaal architect Jules Taeymans en kreeg van deze de toelating ondertussen de studies architectuur te volgen aan de Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen (1931). Hij was studiegenoot van onder meer Victor Blommaert, Renaat Braem en Leon Stynen en studeerde in de zomer van 1933 af als primus van de klas en won de Prijs De Coster, die enkel werd toegekend aan bijzonder begaafde leerlingen.

In 1935 bouwde hij samen met z’n vriend en schrijver Theo Op de Beeck de dubbelwoning aan de Steenweg op Mol 64-66 in Turnhout. Dit gebouw is tot op vandaag het icoon voor modernistische architectuur in de Kempen. De woning is ondertussen door de Vlaamse Gemeenschap beschermd als monument, zowel aan de binnen- als de buitenzijde. De woning heeft een zakelijke vormgeving en een vernieuwde ruimtelijke indeling. Het is opgebouwd in een sobere compositie van kubistische baksteenvolumes met karakteristieke raampartijen in metalen schrijnwerk die doorlopen over twee bouwlagen.

In 1937 wordt Jozef Schellekens benoemd tot provinciaal architect voor de Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout. In die hoedanigheid ontwerpt hij veel openbare gebouwen zoals scholen en gemeentehuizen en leidt hij verschillende restauraties in de naoorlogse periode. Hij knoopt aan met de sterke moderne vormentaal voor die tijd. In 1954 ontwerpt hij het openluchttheater van het Rivierenhof in Deurne en in 1958 het strandgebouw aan de zwemvijver van het zilvermeer in Mol. Naast de ontwerpen voor schoolgebouwen, zoals deze van Oud-Turnhout, Noorderwijk, Weelde, Dessel en vele andere bouwde hij ook de gemeentehuizen voor onder meer Weelde en Varendonk en stond hij ook in voor de restauratie en heropbouw na de oorlog van markante gebouwen zoals de Sint Dimpnakerk in Geel en het gemeentehuis van Hoogstraten, naast vele andere.


Jozef Schellekens won in z’n carrière verschillende architectuurprijzen, zoals de Prijs Henri Blomme (1934). In 1935 de eerste prijs De Keyser en was hij laureaat van de driejaarlijkse prijs van de Koninklijke Maatschappij der Bouwmeesters van Antwerpen (KMBA). In 1936 was hij laureaat voor de Prijs van Rome. Tijdens zijn loopbaan onderhield hij contacten met zijn collega’s en vrienden, Stan Leurs, Jozef Muls en René Van Steenbergen.

Verder was hij een begenadigd schrijver van onder meer ‘De architectuur in ons landschap en het stedebouwprobleem’ (1941) in opdracht van het Provinciebestuur, dat te beschouwen is als de voorloper van het structuurplan voor de Kempen en in 1949 ‘Turnhout, hoofdstad van de Kempen’. Tevens was hij briefwisselend lid van de Société Française des Urbanistes en maakte hij kennis met de Franse stedenbouwkundige Gaston Bardet.

 

Jozef Schellekens was niet alleen architect, maar ook beeldend kunstenaar. Als jongeling ging hij naar de tekenacademie in Turnhout waar hij als laureaat eindigde. Later zal hij ook leraar en directeur worden van de stedelijke academie (1944 – 1945). Bovendien pleitte hij voor samenwerking tussen de beeldende kunsten en de architectuur. Zijn oeuvre bestaat niet alleen uit schilderkunst, maar ook uit beeldhouwkunst, pentekeningen, glaskunst, hout- en linosneden.

Jozef Schellekens overlijdt vroegtijdig in 1963 tijdens een vakantie aan het Zilvermeer in Mol en laat een enorme culturele erfenis achter.